Bí mật động trời về tác giả Wikipedia

Ngày càng xuất hiện nhiều bài viết đăng tải trên Wikipedia có tác giả là các phần mềm tự động hay robot mạng (bot). Những "cây bút" này sáng tác bằng cách trích lấy thông tin chưa xử lý từ các cơ sở dữ liệu, rồi dùng các thuật toán để tạo ra câu văn và bài viết theo những khuôn mẫu tiêu chuẩn.

Trong thực tế, theo một thống kê mới đây của báo Wall Street Journal, một chương trình bot đơn lẻ ở Thụy Điển đã viết hơn 2,7 triệu bài trên Wikipedia, tức là khoảng 8,5% tổng lượng bài được đăng tải của trang. Robot mạng có tên “Lsjbot” này do nhà quản lý đại học Thụy Điển Sverker Johansson, người có học vị trong nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ học, kỹ thuật dân dụng, kinh tế và vật lý hạt, sáng chế.

Lsjbot có khả năng tạo ra tới 10.000 bài viết mới mỗi ngày. Hầu hết các bài viết của robot mạng này tập trung vào các loài động vật hoặc các thị trấn nhỏ ở Philippines.

Khoảng 2/3 số bài của Lsjbot được viết bằng tiếng Philippines, số còn lại bằng tiếng Thụy Điển (vợ của ông Johannson là người Philippines). Một khi ông Johannson hướng cài đặt Lsjbot tập trung vào một chủ đề nào đó, nó sẽ viết và cho đăng tải các bài lên Wikipedia một cách tự động.

Bách khoa toàn thư mở hiện chấp nhận dung chứa các bài viết từ nhiều chương trình phần mềm tự động như vậy, chẳng hạn như rambot, loại robot mạng được sử dụng để tạo ra những bài viết về các thành phố và hạt của Mỹ. Tuy nhiên, sáng chế của ông  Johannson cho tới nay là tác giả robot mạng nổi tiếng nhất.

Việc sử dụng các bot để tạo ra các bài viết vấp phải không ít lời chỉ trích. Dẫu vậy, ông Johannson đã lên tiếng biện minh cho cách làm này và tuyên bố rằng, có quá nhiều bài viết trên Wikipedia bắt nguồn từ những "gã ngu dốt" da trắng. Ông lấy ví dụ, trên trang Wikipedia bằng tiếng Thụy Điển, các bài viết đề cập tới hơn 150 nhân vật trong bộ phim "Chúa tể những chiếc nhẫn", trong khi chỉ nhắc tới không đầy 10 người liên quan đến cuộc chiến tranh Việt Nam.